دسترسی ها

۲۲مرداد ۱۳۹۷ بود که مستند «موسیو آرسن»، ساخته عبدالستار کاکایی، در رشت اکران شد. این مستند، به زندگی و فعالیت‌های خیرخواهانه و انسان‌دوستانه‌ی «آرسن میناسیان»، از ارامنه نیکوکار ساکن رشت  می‌پردازد.

بسیاری، آرسن میناسیان را به‌عنوان  مؤسس نخستین داروخانه شبانه روزی کشور (کارون) و اولین آسایشگاه خیریه سالمندان و معلولین کشور در رشت می‌شناسند اما خدمات انسان دوستانه آرسن میناسیان تنها محدود به این دو کار بزرگ نبوده است.

عبدالستار کاکایی، تحقیقات این مستند را در سال۱۳۹۴ آغاز می‌کند و ساخت این مستند با بازی برخی از هنرمندان رشت در اسفندماه همان سال کلید می‌خورد.

کاکایی، در زمان اکران این مستند در سالن مجتمع خاتم الانبیا، درباره‌ی انتخاب این سوژه می‌گوید: «در زمانه‌ای که همه به دنبال سود هستند، افرادی هم یافت می‌شوند که از خود برای اقشار آسیب‌پذیر جامعه مایه می‌گذارند؛ انسان‌های والایی که به نوعی فرشته هستند و از زندگی و درآمدهای مالی خود می‌گذرند و بدون فکر کردن به بازگشت آن، به دیگران هدیه‌ می‌دهند.»

او در حین تحقیق درباره آرسن میناسیان، با مردم رشت بیشتر آشنا می‌شود و قضاوتش درباره مردم رشت، مردمانی بافرهنگ است و می‌گوید: «این که از دل همین مردم شخصی چون آرسن ظهور کند جای تعجب ندارد. آرسن شبیه همه شما بود و همه شما شبیه به آرسن هستید.»

حدود نیم قرن از درگذشت آرسن میناسیان می‌گذرد. درست در آخرین ساعات شب ۱۴فروردین ماه ۱۳۵۶، مردی در آسایشگاه خیریه سالمندان و معلولین رشت زندگی را بدرود می‌گوید آسایشگاهی که خود جزء بنیانگذارانش بود. مراسم تشییع آرسن میناسیان یکی از شلوغ‌ترین مراسمی بود که هنوز سالخوردگان رشت به یاد دارند و مسلمانانی که با صلوات تابوت یک مسیحی را به دوش کشیده‌اند آن هم درست یک روز بعد از تعطیلات نوروز.

آرسن میناسیان، برخلاف دیگر ارامنه رشت در گورستان ارمنی بولاغ دفن نشده است. او در حیاط مدرسه ارامنه رشت در ابتدای خیابان سعدی به خاک سپرده شد. در حیاط این مدرسه تنها دو سنگ قبر موجود است. یکی مزار خواجه آوادیس، مؤسس کلیسا و مدرسه ارامنه و دیگری آرسن میناسیان و این نشان از اهمیت شخصیت تاثیرگذار او بوده است.

حالا هر سال پس از پایان تعطیلات نوروزی، مراسم سالگرد آرسن میناسیان در حیاط مدرسه ارامنه برگزار می شود. مراسمی که در آن نیکی‌های آرسن میناسیان یادآوری می‌شود و مسئولان بهزیستی و آسایشگاه خیریه سالمندان رشت نیز با حضور در مراسم، اقدام ماندگار او را که حرکتی در کل کشور شد پاس می‌دارند.

آرسن میناسیان، درسال ۱۲۸۵ خورشیدی در یک خانواده ارمنی در رشت متولد شد. می‌گویند او وقتی کودکی دبستانی بود، در یک زمستان سرد، لباسی که به تن دارد، به کودک دیگری می‌بخشد که سردش شده بود.

آرسن میناسیان، در نوجوانی و جوانی، نیکی هایش پرآوازه شده بود. او با تاسیس داروخانه شبانه روزی «کارون»، به عنوان نخستین داروخانه شبانه روزی کشور، نام ماندگاری برای رشت می‌شود. منابع نوشته‌اند؛ آرسن میناسیان، در نخستین داروخانه شبانه روزی که خود تأسیس کرده بود، تا دیرهنگام می‌ماند و برای بیماران دارو می‌ساخت.

اگرچه ساختمان قدیمی این داروخانه در ابتدای خیابان امام، بعدها به افراد دیگری واگذار و متاسفانه دو سال پیش تخریب می شود، ولی امتیاز این داروخانه با نام نخست آن یعنی کارون، به ابتدای خیابان اعلم‌الهدی رشت منتقل و هنوز دایر است.

فکر تاسیس این داروخانه زمانی به ذهن او می‌رسد که ایران در بحبوحه جنگ جهانی دوم، شاهد مرگ و میرهای زیادی بود. مشاهده رنج و درد مردم رشت و فقر و تنگدستی مردمی که حتی توان خرید دارو نداشتند، موجب شد میناسیان داروخانه «کارون» را تاسیس کند و داروها را بصورت رایگان در اختیار نیازمندان قرار دهد.

او که در جوانی و در شهر قزوین، ساخت داروهای سنتی را آموخته بود، پس از بازگشت به رشت حرفه تجربی داروسازی را دنبال می کند و داروهایش را به بهای پایین می فروشد و گاه رایگان در اختیار افراد بی بضاعت قرار می دهد.

در میانه جنگ جهانی دوم،آرسن میناسیان تا پاسی از شب بیدار می‌ماند تا بتواند داروهای بیشتری بسازد. گاه شبها به تهران می‌رود تا بتواند مواد اولیه مورد نیاز داروها را تهیه کند.

اگرچه خیلی‌ها با تلاش‌های مسیح‌وارِ آرسن میناسیان به زندگی خود ادامه می‌دهند، اما او برای ادامه کار حرفه‌ای‌اش مقروض می‌شود. شیوه‌ای که او در پیش گرفته بود، دیگر داروسازان را شاکی می‌کند و آنها شکایت نزد استاندار و فرماندار می‌بردند که در کار دیگر داروسازان اخلال ایجاد کرده است.

با خدمات انسان دوستانه او، دانشگاه تهران به میناسیان، دکترای افتخاری داروسازی اعطا می‌کند و او نخستین داروخانه شبانه‌روزی ایران یعنی« کارون» را در سال ۱۳۱۹ تأسیس می کند.

نام آرسن میناسیان در ردیف نام دیگر خیرین همچون؛ حسین استقامت، دکتر حکیم زاده، مرحوم چینیچیان، و آیت‌الله ضیابری است که مؤسس نخستین آسایشگاه خیریه و سالمندان کشور هستند، قرار دارد.

بعد از تاسیس، آسایشگاه خانه دوم آرسن میناسیان می‌شود و او باقی زندگی خود را وقف سالمندان و معلولانی می‌کند که پناه دیگری ندارند و درست در نیمه شب ۱۴ فروردین ماه سال ۱۳۵۶ آرسن میناسیان در همان آسایشگاه چشم از جهان فرو می‌بندد. حالا پس از حدود نیم قرن، هنوز هم مردم رشت نیکی‌های او را به یاد داشته و ۱۴ فروردین ماه بر مزار او ادای احترام می‌کنند.